Moje dziecko boi się wody – jak mogę mu pomóc?
Chociaż pływanie jest pięknym sportem i radosnym przeżyciem, bardzo często dzieci wykształcają lęk przed wodą na wczesnym etapie swojego życia. Od ósmego miesiąca życia dzieci mogą wykształcić niechęć do pływania i lęk przed przebywaniem w wodzie, mimo że wcześniej lubiły to doświadczenie. Może się to wydarzyć w wyniku jakiegoś przykrego doświadczenia, nawet jeśli wcześniej dziecko uczestniczyło w lekcjach pływania. Mimo że ten lęk zazwyczaj zanika z czasem, w wielu przypadkach może skomplikować i utrudnić naukę pływania, jeśli nie jest odpowiednio zaadresowany. Wykonanie kilku kroków może pomóc zmniejszyć lęk dziecka przed wodą.
Co wywołuje lęk przed wodą?
Najczęstsze możliwe przyczyny powstania lęku do wody u dzieci:
- Obawa przed rozłąką z rodzicami ( szczególnie najmłodsze dzieci)
- Rodzic może niechcący przekazać dziecku własny lęk przed środowiskiem wodnym;
- Poczucie przytłoczenia hałasem, przestrzenią, zapachem chloru i ogólną aktywnością w basenie;
- Niechęć do zamoczenia ciała , a przede wszystkim strach przed wodą dostającą się do oczu lub nosa;
- Pamięć o jakimś wcześniejszym negatywnym doświadczeniu w wodzie;
- Bycie świadkiem czegoś niepokojącego będąc w wodzie lub zobaczenie jakiejś niepokojącej sceny związanej z wodą np. nad jeziorem, rzeką, w telewizji.
Jeśli przyczyny lęku nie są jeszcze znane, warto nad tym popracować, aby lepiej zrozumieć zachowanie dziecka. Znajomość przyczyny nie zmniejsza strachu, ale może wskazać rodzicom i instruktorom pływania drogę, którą należy podążać, by lęk przed wodą nie pozostał lękiem na całe życie. Większość dzieci nie chce się bać, ale jest to poza ich świadomą kontrolą. Kiedy staje się fobią, jest irracjonalne i ma tendencję do utrzymywania się, pomimo opieki rodziców, profesjonalnych instruktorów i odbytych lekcji pływania. Zdarzają się dzieci, które krzyczały z przerażenia na widok wody, ciągle płakały w wodzie, odmawiały jakiejkolwiek aktywności na nauce pływania i które stały się pewnymi pływakami. Fobia nie musi być wyrokiem na całe życie, ale wymaga delikatnego traktowania i cierpliwości.
Strach przed wodą - w jaki sposób rodzice mogą pomóc?
Gdy ustali się przyczynę lęku, rodzice i instruktorzy nauki pływania powinni dopasować swoje działania tak, aby pomóc dzieciom nabrać pewności siebie i zrelaksować się w wodzie.
Pływanie to wspaniałe, przyjemne doświadczenie, a dodatkowo umiejętność ratująca życie. Nie ma tutaj pośpiechu. Ważne jest, aby nie wywierać nacisku na dziecko i sprawić, by wizyta na basenie była jak najprzyjemniejsza, pełna zabawy i uśmiechu, bez nakłaniania dziecka do działań na które jeszcze nie jest na to gotowe.
Rodzice mogą stosować metodę systematycznego, stopniowego przyzwyczajania do czegoś, czego chce się uniknąć. Rodzice, instruktorzy pływania i dziecko wspólnie tworzą zestaw małych kroków między miejscem, w którym znajduje się teraz dziecko ze swym lękiem, a miejscem docelowym, czyli całkowitym pozbyciem się strachu. Najważniejsza jest cierpliwość. Początkowo te kroki będą prawdopodobnie bardzo małe. Jedną z korzyści płynących z tego procesu jest stopniowe zwiększanie stopnia odwagi, pewności siebie i dumy dziecka. Poprzez odpowiedni dobór ćwiczeń mali adepci pływania będą robić postępy. Dziecko jest podekscytowane ukończeniem danego etapu, być może nawet zechce pominąć kilka kroków i zająć się czymś nieco trudniejszym. Często pomagają tutaj rówieśnicy biorący udział w tym samym kursie pływania. Jeśli jednak rodzice będą naciskali na pośpiech, wykonując zbyt duże skoki, dziecko prawdopodobnie zbuntuje się, a proces ostatecznie zajmie dużo więcej czasu.
Wsparcie i zrozumienie
Przed stopniowym wprowadzaniem dziecka w świat basenów i właściwej nauki pływania warto przyzwyczaić je do wody, np. podczas kąpieli w wannie, w brodzikach basenowych, pod prysznicem, nad jeziorem, aby nie wiązało wody ze strachem. Rodzic powinien zaakceptować strach dziecka i nie zmuszać go do robienia czegoś, na co nie jest gotowe. Ważne jest, aby dziecko ufało Ci, gdy jest w wodzie, więc nie zaskakuj go nagłymi zwrotami akcji i zabawami, na które się nie umawialiście. Pozwól dziecku zainteresować się pływaniem w jego własnym tempie. Powstrzymuj się od jakiegokolwiek osądu lub przesadnego reagowania, ponieważ może to powodować stres i napędzać fobię. Zamiast tego sprawdzaj, jak dziecko się czuje i zachowuj spokój. Warto zaufać tutaj profesjonalnemu instruktorowi pływania. Z pewnością jednak, wcześniejsze, małe kroki oswajające ze środowiskiem wodnym będą bardzo przydatne.
Otoczenie basenu
Niektórym dzieciom wyobrażenie pływania wydaje się straszniejsze niż samo doświadczenie pływania. Zadaniem rodzica i instruktora pływania jest zaadresowanie strachu dziecka przed wejściem do wody. Dziecko powinno czuć się zrelaksowane podczas pływania, a nie przestraszone, w przeciwnym razie strach będzie narastał. Aby przyzwyczaić je do otoczenia przed pływaniem, usiądź z nim przy basenie i obserwujcie. Gdy dziecko będzie się już czuło komfortowo, zachęć je do zabawy zabawkami do wody przy krawędzi basenu i, jeśli są gotowe, brodząc w wodzie. Sporo małych dzieci początkowo ostrożnie podchodzi do wody, ale czuje się dobrze, gdy tylko dostało się do basenu. Wszystkie odgłosy basenowe, tłok, woda i temperatura otoczenia będą miały wpływ na poziom nerwowości, jakiego doświadcza dziecko. Otoczenie basenu może wydawać się dziecku bardzo dziwne i obce, zatem wszystkie jego reakcje należy traktować jako normalne i zrozumiałe w procesie aklimatyzacji do tego nowego doświadczenia. Warto, przed rozpoczęciem kursu nauki pływania zapoznać dziecko z pływalnią; pokazać mu cała otoczkę i przedstawić jako miejsce świetnej zabawy.
Wybierz odpowiednią szkołę nauki pływania
Jeśli dziecko bierze udział w zajęciach grupowych z innymi maluchami, zastanów się, czy lęk wiąże się z lękiem społecznym i czy lekcje indywidualne mogą zmniejszyć presję. Ważne jest również sprawdzenie, czy metody instruktora pływania czy nauczyciela są odpowiednie dla Twojego dziecka, aby mieć pewność, że będą to pozytywne doświadczenia. Warto obserwować zajęcia i rozmawiać z dzieckiem po każdej nauce pływania. Gdy Twoje dziecko przyzwyczaja się dopiero do pływania, lekcje powinny trwać od 20 do 30 minut. Na początku przygody z pływaniem mniejszy basen z mniejszą liczbą osób może być bardziej odpowiedni.
Taktyka motywacyjna
Jeśli sam nie potrafisz pływać ,boisz się wody otwartej lub czujesz dyskomfort w basenie, staraj się nie okazywać tego w pobliżu dziecka, ponieważ może on naśladować Twoje zachowania. Spokojny i zrelaksowany rodzic w wodzie bardzo pomaga osiągnąć ten stan dziecku.
Ustalanie realistycznych celów na każdej lekcji pływania może także działać motywująco. Warto okazywać dowody uznania odwagi dziecka i nagrody. Większość dzieci czuje motywację do pokonania swoich strachów w obliczu czekającej nagrody, ale nie wszystkie. Jeśli nagrody działają na Twoje dziecko, warto wypróbować te metody.
Pływaki i stroje kąpielowe
Używanie kamizelek do nauki pływania, kostiumów wypornościowych, okularków pływackich może pomóc dziecku poczuć się bezpiecznie i swobodnie. Jednak warto tutaj zaufać doświadczeniu instruktora pływania, który sam może ocenić potrzebę korzystania z tego typu pomocy. Kolorowe i jasne stroje kąpielowe, atrakcyjne rysunki na materiale,które podobają się dziecku, także mogą zachęcić je do pływania. Wygodne stroje pływackie mogą sprawić, że dzieci poczują się lepiej w wodzie. Dodatkowo umożliwienie dziecku wybór koloru ich stroju lub okularków zwiększa poczucie kontroli nad nową sytuacją, dzięki czemu mogą czuć się mniej przytłoczone.